پوسچر صحیح
دنده گردنی
مهر ۲۰, ۱۳۹۷
صافی کف پا
مهر ۲۸, ۱۳۹۷
وضعیت بدنی یا قامت یا پوسچر به وضعیت قرار گرفتن بدن گفته می شود.
برای مثال ممکن است یک نفر صاف بایستد یا یک نفر قوز کند و یا یک نفر دیگر همیشه بصورت کج بایستد.
نحوه ی قرار گرفتن بدن در وضعیتهای مختلف را پوسچر می گویند.
پوسچر به علت استفاده طولانی مدت تبدیل به عادت می شود و فردی که قوز میکند در صورتی که بطور طولانی در این وضعیت قرار بگیرد بطور عادتی در این وضعیت قوز کرده باقی می ماند.
در اوایل استفاده از وضعیت ثابت فرد در صورت آگاهی می تواند این وضعیت نا صحیح خود را اصلاح کند ولی پس از سالیان زیاد ومدت طولانی این وضعیت غلط باعث به وجود آمدن اختلالات ساختاری هم در بدن می شود.
پاره ای از غضلات کوتاه می شوند و عده ای دیگر کشیده شده و طویل تر از حد عادی می شوند.
کوتاهی و بلندی عضلات می تواند باعث تغییر شکل در استخوانبندی فرد شده و و تغییرات اسکتی پدید می آورد.
طبیعتا هرگونه تغییر شکل سیستم استخوانی و بد شکلی استخوانها سبب فشار نامتعارف به مفاصل و سیستم عضلانی استخوانی شده و درد پدید می آورد.
بطوری که بسیاری از دردهایی که انسانها در طی زندگی خود احساس می کنند ناشی از همین اختلال پوسچر و وضعیت غیر طبیعی سیستم اسکلتی، بخصوص ستون فقرات، است.
انواع پوسچر بدن از دید نیمرخ
پوسچر قوز- گودی (kyphotic- lordotic)
در این وضعیت گودی کمر افزایش یافته و به تبع آن قوز پشتی هم زیاد می شود.
در نتیجه گودی گردن هم بطور جبرانی افزایش می یابد. در این حالت عضلات پشت کشیده شده و ماهیچه های کمر و گردن کوتاه می شوند.
پوسچر پشت گرد (sway back)
این وضعیت اغلب به دلیل شل ایستادن و انداختن وزن روی سیستم اسکلتی و عدم استفاده از ماهیچه ها برای صاف ایستادن پدید می آید.
در حقیقت افرادی که مدت زمان طولانی در حالت ایستاده یا نشسته هستند در طولانی مدت دچار خستگی شده و از شدت فعالیت آنها کاسته می شود.
در این حالت تمام فشار وزن برروی استخوانبندی بدن، خصوصا ستون فقرات وارد می شود.
در این حالت پشت بصورت گرد در آمده و شانه ها به سمت جلو متمایل می شوند که اصطلاحا شانه گرد به آن گفته می شود، گردن هم به جلو آمده و سر را در حالتی جلوتر از وضعیت عادی قرار می دهد، لگن به جلو چرخیده و شکم را به سمت جلو هل می دهد و در نتیجه شکم به جلو آمده و دچار افتادگی می شود.
تمام این بد شکلی ها سبب تغییر شکل کلی در همه ی ماهیچه های بدن شده و می تواند زمینه ساز بروز دردهای عضلانی اسکلتی شود.
پوسچر پشت صاف (flat back)
حالت بدن در این وضعیت، عکس وضعیت قوز- گودی است.
از میزان قوز طبیعی پشتی کاسته می شود و سینه به جلو داده می شود. در این حالت علاوه بر تغییر طول طبیعی عضلات تنه، فشار وارد به مهره ها هم بیشتر میشود.
پوسچر طبیعی
در این وضعیت تنه و سر صاف هستند و در یک امتداد قرار گرفته اند و ستون فقرات به هیچ سمتی متمایل نیست.
شانه ها و لگن در وضعیت عادی قرار گرفته اند و هیچ فشار اضافه ای به مهره ها و ماهیچه ها وارد نمی شود.
رعایت این وضعیت هم در حالت نشسته و هم درحالت ایستاده می تواند سبب کاهش فشار به قسمتهای مختلف بدن شود.
ارزیابی پوسچر
برای ارزیابی قامت و پوسچر، از یک خط شاقولی استفاده می شود.
فرد بصورت روبرو و نیمرخ در پشت یک خط شاقولی ایستاده و انحراف وی از این خط صاف اندازه گیری می شود.
پوسچر بد را از دید روبرو در حقیقت نوعی اسکولیوز است.
به هر گونه انحراف جانبی ستون فقرات و خارج شدن از حالت عمودی ستون فقرات، اسکولیوز می گویند.
با استفاده از خط شاقولی می توان انحرافات جانبی ستون فقرات را تشخیص داد.
انحراف می تواند بصورت خم شدن خفیف تنه به یک طرف باشد.
خم شدن ستون فقرات می تواند به صورت قوس در آمده و در نواحی کمری، پشتی یا گردنی ظاهر شود که به اصطلاح اسکولیوز C شکل گفته می شود.
اگر این قوس در یک ناحیه دیگر از ستون فقرات جبران شود یعنی به عبارت دیگر یک قوس جبرانی در قسمتی دیگر از ستون فقرات پدید آید به این نوع اسکولیوز، اسکولیوز S شکل گفته می شود.
انحراف جانبی ستون فقراتعارضه ای نیست که خود را به تنهایی نشان دهد، بلکه به همراه آن چرخش مهره ها، اختلاف ارتفاع شانه ها و اختلاف ارتفاع لگن خاصره هم ظاهر می شود.
اسکولیوزها صرف نظر از نوع آنها سبب بروز آسیبهای جیران ناپذیر در ستون فقرات و مهره ها می شوند.
انحرافات جانبی ستون فقرات سبب فشار بیش از حد به یک سمت مهره شده و فشار را در سمت دیگر مهره کم می کند.
این فشارها موجب بروز آرتروز مهره ها و درد در قسمتهای درگیر ستون فقرات می شود.
بعلاوه این فشار های یکطرفه سبب فشار به دیسک و آسیب دیسک بین مهره ای هم می شود.
همچنین ماهیچه های تنه در سمت تقعر قوس، کوتاه شده و در سمت تحدب قوس طولشان زیاد می شود.
عوارض پوسچر غلط
همانگونه که گفته شد وضعیت بدنی غلط موجب کشیده شدن ماهیچه ها در یک سمت و کوتاه شدن ماهیچه ها در سمت دیگر بدن می شود.
همچنین سبب وارد آمدن فشار بیش از حد به استخوان ها و مفاصل شده و در طولانی مدت می تواند باعث آسیب استخوانها و عضلات شود.
اصلی ترین و ابتدایی ترین علامت این مشکلات درد است. علت دردها می تواند فشار به مفصل و ساختارهای دور مفصلی نظیر کپسول یا غضروف مفصلی و یا کشیدگی عضلانی یا به وجود آمدن تریگر پوینت در عضلات باشد.
این دردها بصورت کششی و یا سوزشی هستند که در کلیه عضلات یا استخوانها می توانند ظاهر شوند و کارآیی فرد را در انجام فعالیتهای روزمره کاهش می دهند.
در صورتیکه پوسچر غلط اصلاح نشود، این فشارها در دراز مدت می توانند سبب بروز بیماریهایی نظیر آرتروز زودرس یا آسیب دیسک گردند.
اصلاح پوسچر غلط
برای اصلاح پوسچر غلط سه درمان اصلی وجود دارد.
پرهیز از وضعیتهای بدنی نامطلوب و غلط
برای پرهیز از وضعیتهای بدنی نامطلوب و غلط باید همیشه به طرز ایستادن و نشستن خود توجه کنید و بصورت صحیح بنشینید و بایستید و این کار آنقدر تکرار کنید تا وضعیتهای غلط کنار گذاشته شده و وضعیتهای صحیح بصورت عادت در آیند.
طرز صحیح نشستن و ایستادن در شکلهای زیر آورده شده است.
بهترین راه برای تنظیم وضعیت صحیح ایستادن و تشخیص درست ترین حالت ایستادن اینست که مطابق شکل، از پشت به یک دیوار تکیه داده و سر را هم به دیوار بچسبانیم. دیوار وضعیت کاملا عمودی و صحیح را در بدن پدید ی آورد. باید عادت کنیم تا این وضعیت صحیح را همواره رعایت نماییم.
انجام ورزشهای مناسب اصلاحی تحت نظر فیزیوتراپیست
برای انجام ورزشهای مناسب اصلاحی باید عضلات کوتاه شده تحت کشش قرار گیرند تا طول طبیعی خودشان را مجددا به دست آورند. بعلاوه عضلات طویل و کشیده باید تحت تمریناتی قرار گیرند که به حالت اولیه و سفتی طبیعی خودشان باز گردند. برای اجتناب از آسیب رسیدن به مفاصل، استخوانها و عضلات و رسیدن به نتیجه مطلوب، لازم است این تمرینات تحت نظر متخصص توانبخشی و فیزیوتراپی انجام شوند و ممکنست نیاز باشد تمرینات در باشگاه ورزشی انجام شوند.
درمان دستی توسط فیزیوتراپیست متخصص درمان های دستی (منوال تراپیست)
حین انجام درمانهای دستی، منوال تراپیست با استفاده از روشهای و تکنیکهای ویژه دستی در جهت رفع کوتاهی های ماهیچه ها، رباطها و مفاصل تلاش می کند و آرایش و طرز قرار گیری مهره ها نسبت به هم را اصلاح می نماید تا شکل بد ستون فقرات بهبود یابد.